Salima:Naa Talahi Tuma

Zuŋɔ nyɛla Asibiri ka m ba Danaa daŋ yibu na nti ʒi samban’ kuɣili zuɣu n- kpahidi dunia biɛhigu. O bihi, Azima mini Azindoo gba yina nti puhi bɛ ba ka ʒini o sani ni bɛ deei kpamli fasara. Bɛ daa bɔhiri o mi bɛ ni bi mi binshɛŋa ka o wuhiri ba. Wumiya Azindoo ni yɛli o ba shɛm: “M ba, sɔhila ti ni sa yi shikuru n-kunna maa ka ti sa nya salo ni kuli deei palli zaa n-chana ka wari wahi ka ti nya ka ninkurigu ba wahu ka bɛ ŋmɛri lunsi n-doli o. Ka ti bɔhi ka bɛ yɛli ni tiŋshee naa n-ye kparigu. Naa maa naɣichiinsi sa veeni o pam ka n suhu sa gbaai o wahu maa pam ka n kuli chani ka yuuni ba hali ka bɛ ti gari. M ba Danaa garigi Azindoo n-yɛli, “zuŋɔ dali ti yaŋɔ gba naa ni kuna ka ti suhu maai. Ti yaŋɔ nakuro maa ni daa kani ka ti na bi nya naa maa, ti suhu bi doya”. Azima bɔhi o ba; “Naa tuma lee nyɛla dini tiŋ ni?” M ba Danaa yɛliya; “m baye! Naa tuma galisiya pam biɛhigu ni. Nyɛma, naa n-su tiŋa ka ti be dini maa. Naa n-suhiri Naawuni ka maani tingbana ka tiŋa maa maha ka niriba suhu doya ka bɛ tumdi bɛ tumanima ka muɣisigu kani. So yi tumi gala naa n-yɛn darigi o tibili. Naa kpaŋmaŋa puuni ka lɛbiginsim kpɛrina tiŋa ni. Naa tuma lahi nyɛla o kpaŋ o maŋa ka alibarika kpɛna o tiŋa ni, ka niriba bɔ n-nya ka tooi gbubi bɛ malibu viɛnyɛla. Naa nyɛla toondana ŋun ʒɛya n-ti tiŋa maa zaa. Naa kuli tumdimi sahakam m-bɔri suhudoo n-tiri o ya. Yɛlimuɣisir’ kpeeni yi ti paai ti yaŋɔnima, naa ka ti yɛn zo n ti paai ka o bɔ maaligu n-ti li” M ba Danaa lahi yɛli Azindoo mini Azima, “ti yaŋɔ daa ka shikuru mini daa ni konyurisuŋ. Amaa, ka ti yaŋɔ lana daa niŋ nimmoo n-ŋme kuŋ n-ti gɔmnanti kpamba ni ʒiŋgama yili nima ka bɛ sɔŋ ti ka ti nya ŋannima. Zuŋɔ ti ni dɔɣi yi shɛba zaa bi dirila di daanfaani? Naa kpaŋmaŋa tuma n-nyɛ di zaa”. Azima mini Azindoo guhimguhim bɛ zuɣuri ka yɛli “nanima kpaŋdi bɛ maŋa hoo!. Yɛlimaŋli ti pa baŋ naa tuma ni nyɛ shɛli ti yaŋɔ Tiŋkurugu ŋɔ. Nanima tuma maa pala asama”.

Bachi biɛlima

Karimi salinli shɛli din be zuɣusaa ŋɔ ka booi di bachi gahinda gbuna ni. Lɛbigim lala bachi gahinda ŋɔ silimiinsili ni n niŋ a kundi sabirili puuni.

Bɔhisi

Labisim bɔhisi ꬼɔ viɛnyɛliꬼga 1. Bia ŋuni n-daa lee bɔhi o ba naa tuma ni nyɛ shɛli maa? 2. Nanima tuma pala Asama. Asama gbunni? 3. Wuhimi naa tuma dibaayi lahibali maa ni?

Tuma

1. Vihimi n-nya tuun’shɛŋa din tum ʒi aya ka nyɛ naa kpaŋmaŋ puuni. 2. Vihi baŋ ninvuɣu shɛba ban sɔŋdi naa ka tuma tumdi tiŋ ni. 3. Karimbihi maa zaa dimi alizama zaŋ kpa bɛ ni bɔri ni ya nanima niŋ binshɛŋa bɛ ya.