Salima:Binshɛŋa Din Taɣi Saha Ŋɔ Nam Leebu Bee Gbaabu

Azima mini daa yila shikuru n-kunna ka diri bɛ daalizama. Azindoo daa yɛli Azima, “m ma daa yɛliya ni ti mayili nyɛla Katariga. Tindaapaɣa Damaata n-daa nyɛ ti yabpaɣa. M ma daa lahi yɛli, ni ti bayili mi nyɛ la Tolon. Tolon-naa Sulemana yansi n-nyɛ ti”. O ni daa kuli yɛri maa ka Azima dii gɔhi o noli. “Dahishɛli nŋɔ ka n gba lee la Tindaanpaɣa n su Katariga.” Azindoo laya ka damdi Azima n-yɛra, “Tindaanpaɣa Azima nɔm balim balim”, ka laha yɛli o “a yi ti di Katariga mani n-yɛn di Tolon. Bɛ paai yiŋa ka bɛ ba bela duu, ka bɛ kpahi ka kpe n-ti puhi bɛ ba. M ba Kpaturi ni daa saɣi bɛ puhigu maa naai o daa yaa kpaŋsiba ni karimmi Dagbani ka bɔhimmi bɛ kali viɛnyala. Di ni sɔŋ ba dahishɛli. Azima daa bɔhi o ba, ni wula ka o lee kuli wuhiriba kali ka kpaŋsiri ba ni bɛ mi li ka dɔli li, amaa ka biɛhigu lee jɛhiri m pahira. M ba kpaturi daa yɛliya, “iin ti ni nyɛ nam zuliya maa zuɣu. Yi bi nya? Yi yaba, Naa yaba Tolon-naa ŋun ziya ŋɔ daa kuli nyɛla shikurubila ka lan kpaŋsiri kali. Zuŋɔ pa ŋuna n-diri Tolo maa”? Ka Azima mini Azindoo saɣi ni ŋuna. Azindoo ŋun yɛli, mani kpahibu puuni, nam dibu lahi ka jilima ti saha ŋɔ. Bo n-lee tahi li? Ka m ba Kpaturi garigi n-yɛli, “Yɛlimaŋli, Dagbaŋ nam daa yi leerimi n-doli kali, amaa ti ni ʒi saha shɛli ŋɔ, laɣ’ bobo kpɛla nama leebu puuni ka niri bayili yi lan lu ka o ka liɣiri o ku nya li. Hali tindaannama la zaa gba kpalim bɔrimi ni liɣiri. Bundaamba m kpalim diri nama. Niri mi yi diri nam ka bi mi Dagbaŋ kaya vɛnyala kamani Naa yaba Tolon-naa nim tatabo, bɛ kpɛhiri la nama yɔɣu”. O ni daa kuli yɛri maa ka o paɣa, m ma Tisua gba kpɛna m-paai alizama maa ka gba daa tɔhi kom n-yɛli, “Binshɛŋa din saɣim ʒɛmana ŋɔ nam dariza nyɛ la karachitali, adiinima, nti pahi gɔmnanti pɔripɔganda kpamba. Yaɣa dibaata ŋɔ zaa yulimi ʒɛm kali. Yaa mini kpɛŋ ni liɣiri ka bɛ zaŋ bahi tooni, dina n-chɛ ka nabihi mini napuɣinsi bi laha nyɛri nama Dagbaŋ”. Azima mini Azindoo ni daa wum bɛ ba mini bɛ ma yɛligu ŋɔ, ka bɛ yɛli dinŋuna yala ŋɔ yi bi taɣi, tinim ti yɛn niŋ ninkura n-di nama la, nam ku lan mali buchi Dagbaŋ. Di ti kuli yɛn nyɛla “ŋun mali yaa ŋuna m-mali yɛlimaŋli”. Ti ni niŋ nimoo m bɔhim ti kali vɛnyala.

Bachi biɛlima

Karimi salinli shɛli din be zuɣusaa ŋɔ ka booi di bachi gahinda gbuna ni. Lɛbigim lala bachi gahinda ŋɔ silimiinsili ni n niŋ a kundi sabirili puuni.

Bɔhisi

Labisim bɔhisi ꬼɔ viɛnyɛliꬼga 1. Paɣa yi diri nam wula ka Dagbamba booni o? 2. Bɔzuɣu ka m ba Kpaturi daa kpaŋsiri o bihi ni bɔhimmi kali? 3. Binbɔnima n-lee taɣi ti zaamani ŋɔ nama dibu?

Tuma

Karimbihi pirimi bɔŋ dibaayi m-ŋmɛ nangbankpeeni n-jandi saha ŋɔ nama leebu mini nama leebu ni daa be shɛm piligu ni.