Susanna Al-Hassan

Ghana siyaasa nira ni sabsabra

Susanna Al-Hassan daa nyɛla Ghana kundi sabira ni siyaasa nira. O nyɛla tuuli Ghana Paɣaba ni ka bi pii o minista yuuni 1961. O daa lahi nyɛla tuuli gbansabila Paɣaba ni n-nyɛ cabinet minista[1] n daa lahi lɛbi jintɔra nti Tudu na piibupiibu yaɣili zaŋ gbaai yuuni 1960-1966. O daa lahi sabi bihi salima kundinima pam.[2][3]

Susanna Al-Hassan
gintɔra

1960 - 1966
Member of the 1st Parliament of the 1st Republic of Ghana (en) Translate

1960 - 1965
N piigo niŋ: 1956 Gold Coast legislative election (en) Translate
Member of the 2nd Parliament of the 1st Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli June 9, 1965 - Silimin gɔli February 24, 1966
N piigo niŋ: 1965 Ghanaian parliamentary election (en) Translate
Tamale, Silimin gɔli November 20, 1927
O ya TiŋgbaŋGhana
Kpibu sheeSilimin gɔli January 17, 1997
Education
Shikuru shɛli o ni chaŋAchimota School Teachers' Training Certificate (en) Translate
Achimota School
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili
Tuma
Tumawriter (en) Translate, politician (en) Translate ni children's writer (en) Translate
AdiiniMusulunsi
Muslim (en) Translate
O ni be paati shɛli niConvention People's Party

Piligu bɛhigu mali niŋ

Bɛ dɔɣila Susana Tamali ka o chaŋ shikuru Achimota Shikuru. Zaŋ gbaai yuuni 1955 hali ni yuuni 1960, o nyɛla Karimma Kpɛma n-ti Bolgatanga Girls Middle School. O bihi ni yino n-nyɛ Ghana Television (GTV) lahabali tiri kuro ka o yuli booni Selma Rahamatu Alhassan n daa ti taɣi o yuli Selma Valcourt, Victor Alhassan ka o tumdi Sky Petroleum, Kassim Alhassan ni Tahiru Alhassan. Susanna Al-Hassan daa pili la tuma n-nyɛ Karimma kpɛma nti Bolgatanga Girls Middle School din be Upper East Region zaŋ gbaai yuuni 1955 hali yuuni 1960. O bɛhisuŋ ni o toontali daa chɛ ka chɛ o karimma tuma ka kpe siyaayasa tali ni ka daa lɛbi jintɔra nti Tudu. O kpaŋmaŋ daa chɛ ka Dr Kwame Nkrumah pii o tuuli Ghana paɣa ŋun lɛbi Minister.[2][3]

Tuma mali niŋ

Yuuni 1960 Representation of the People's (Women Members) bill, anfaani ka Al-Hassan Susana da di n labi zani jintɔra nti Northern Region (Tudu na) yaɣili silimiin-goli June 1960. O daa nyɛla ŋun tum minista tumanim n-nyɛ zaashɛhi, shɛŋa daa yuuya ka shɛŋa mi laɣim be n-yɛligi. Zaŋ gbaai yuuni 1961 hali yuuni 1963, o daa nyɛla fukumsi kpambali paa (Deputy Minister of Education), yaha yuuni 1967, o daa lahi nyɛla minista of Social Affairs. Lala saha ŋɔ sunsuuni yuuni 1965, Kwame Nkrumah daa lahi pii o mi n lɛbi Minister of Social Welfare ni Community Development.[2][3]

Zaŋkpa tuhi nyaŋ pagorsigu bee jaɣimilitali Tudu Ghana, yuuni 1960s, Convention People's Party (CPP) gɔminanti daa chɛ ka o gindi baŋsiri salo ni pagɔrsigu bee jaɣimilitali nyɛla din bie pam biɛhigu ni ka lahi nyɛ bɛhigu dima, bipuɣiŋsi mini ninkura ka o daa laɣinda m baŋsiri ba tuuni ŋɔ ni bi vɛili shɛm. Al-Hassan daa yɛliya ni din chɛ ka lala yɛli ŋɔ pahiri biɛɣu kulo maa bi yi shɛli pahila bipuɣiŋsi dibahi bahindi ban bori shikuru baŋsim mini ban tumda n gori kanna Tamale tuma tumbu bee Shikuru.[2][3]

Kundi sabira mali niŋ

Issa and Amina, 1963

Asana and the magic calabash, Longman 1963, labi ŋma 1998

. Two tales, 1966

. The river that became a lake: the building of the Volta Dam, 1979

. Voices of wisdom, 1994

. The role of women in politics in Ghana, feminist perspective, Ottawa, Match International Center, 1994-98-18[2][3]

O kpibu mali niŋ

Al-Hassan daa kpila silimiin-goli January biɛɣu piiya ni ayopɔin yuuni 1997. Yuuni 2007, ka bi daa tɛɛi o yɛla Ghana ni daa yan di di yuun pihinu chuɣu.[2][3]

Kundivihira mali niŋ

  1. Today in 1997: Susanna Al-hassan – Ghana’s first female minister passes away (en) (2020-01-17).
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Meet Susan Alhassan, the first Ghanaian woman to be appointed minister (en) (2023-03-05).
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Susanna Al-Hassan First Female To Be Appointed Minister In Africa (en-GB) (2020-01-04).