Martin Amidu

Ghana sasabira so ŋun nyɛ doo

Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu nyɛla Ghana siyaasa nira ni alikaali nira. O daa nyɛla Attorney General yuuni 2011 hali ni 2012. Ŋuni n-nyɛ Ghana tuuli Special Prosecutor, yuuni 2018 hali ni 2020 din daa niŋ ka tingbani zuɣulana Nana Akufo-Addo daa mali o nuu n-kpɛri o tuma ni.[1][2][3] Ŋuni n-daa yihi bachi ŋɔ na "gargantuan" din daa niŋ ka o vihiri Woyome yɛlli la.[4] Yuuni 11 January, 2018 Martin A.B.K Amidu nyɛla tingbani zuɣulana ni daa piigi Special Prosecutor din niŋ ka daa kpali.[5][6] Nana Akufo-Addo lihila Mr. Amidu ni daa tuhi corruption sham o daa nyɛ Attorney General.[7]

Martin Amidu
running mate (en) Translate


Attorney General of Ghana (en) Translate


deputy attorney general (en) Translate

1988 - 2001
Minister for the Interior of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 2010 - Silimin gɔli January 2011
Cletus Avoka - Benjamin Kumbuor
Minister of Justice of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 4, 2011 - 2012
Attorney General of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 4, 2011 - 2012
special prosecutor (en) Translate

2018 -
Upper East Region
O ya TiŋgbaŋGhana
Education
Shikuru shɛli o ni chaŋUniversity of Ghana
Antioch University Midwest (en) Translate
Navrongo Senior High School (en) Translate
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili
Tuma
TumaSariya dira, politician (en) Translate ni writer (en) Translate
O ni be paati shɛli niNational Democratic Congress

O pili mali niŋ

O shikuru baŋsim mali niŋ

O daŋ bee o zuliya mali niŋ

O Siyaasa Tali mali niŋ

O Tuma mali niŋ

O Daa Nyɛ Deputy Attornry-General mali niŋ

Mr. Amidu niŋ di la o siyaasa n-tiri National Democratic Congress ( NDC ). O tum n-ti party sooja gomnanti saha hali  ni Fourth Republic saha.  yuuni January 1993, tingbanzulan Jerry John Rawlings daa piigo Deputy Attorney-General.[8] O daa nyɛla ŋun tum ti gomnanti  maa yumaa anii poi ka bi naa yi nam ni.[9][8]

O Daa Nyɛ Minister for Interior mali niŋ

Yuuni January 2010, tingbanzuɣlan Mills daa pii Mr Amidu Minister for Interior ka o daa dɛi Cletus Avoka.[10][11] Bini daa piigo maa, niri bi pam suhu daa bi pila ka chɛ o nyɛla Builsa. Niri bi pam daa lihiri la o aadalichɛ zan kpa Bawku zabli maa polo.[8]Jintori bi maa daa saɣi n-ti o piibu maa.[8][12]

O Daa Nyɛ Attorney General mali niŋ

Tingbazuɣlan Mills daa niŋ taɣibu ka daa pii Mr Amidu Attorney General and Minister for justice of Ghana.[8][13]

O Daa Nyɛ Special Prosecutor mali niŋ

Yuuni January 11, 2018, tingbanzuɣilan Nana Akufo-Addo daa piigo ka o lɛɛ Ghana tooli Special Prosecutor. Ghana jintoriba daa nyɛla ban saɣi o piibu maa.[28 Martin A.B.K. Amidu daa nyɛla tingbanzuɣilan ni daa po so pori Flagstaff House Yuuni February 23, 2018 ka di daa luɣi Alizumma dali.[14][15]

Amidu daa nyɛla ŋun puhi Attorney General ni tingbanzuɣlan ni bini daa piigo Special Prosecutor ni o mali yɛlla zali bini daa poo pori nai.

O Daa Chɛ Special Prosecutor Tuma mali niŋ

Mr. Martin A. B. K. Amidu daa nyɛla ŋun zaɣsi Special Prosecutor tuma maa yuuni 16 November,  2020. Amidu daliri daa nyɛla, tingbanzuɣlan Nana Akufo-Addo daa mali o nuu n-timdi o tuma maa ni.[16]

Kundivihira mali niŋ

  1. "Why Martin Amidu resign as Ghana Special Prosecutor". BBC News Pidgin. https://www.bbc.com/pidgin/tori-54970440.
  2. MyJoyOnline – Ghana News | Ghana's most comprehensive website. Independent, Fearless and Credible journalism (en).
  3. Martin Amidu, Biography.
  4. Martin Amidu Explains Why Atta Mills Sacked Him (en) (2015-03-18).
  5. Bureau, Communications (2018-01-31). President Akufo-Addo Nominates Martin Amidu As Special Prosecutor (en-gb).
  6. Parliament approves Amidu as Special Prosecutor today (en).
  7. Boateng, Kojo Akoto (2018-01-11). Nana Addo names Martin Amidu as Special Prosecutor (en-US).
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 Martin Amidu, Biography.
  9. Ghana News :: Martin Amidu responds to Frank Benneh's allegations ::: Breaking News | News in Ghana | news (2010-04-13).
  10. President Mills reshuffles Ministers (en) (-001-11-30T00:00:00+00:00).
  11. Reshuffle Blues: Sena Dansua Heads Sports Ministry. (en) (-001-11-30T00:00:00+00:00).
  12. Bawku MP lauds appointment of new Interior Minister (en).
  13. Martin Alamisi Burnes Kaiser Amidu | Profile | Africa Confidential (en).
  14. Boateng, Kojo Akoto (2018-02-23). Amidu sworn in as Ghana’s first Special Prosecutor (en-US).
  15. Acheampong, Kwame (2018-02-23). Akufo-Addo to swear in Martin Amidu as SP today (en-US).
  16. "See Ghana Prez replies to Martin Amidu say he try turn special prosecutor into 'poodle'". BBC News Pidgin. https://www.bbc.com/pidgin/tori-54983813.