Mabel Dove Danwuah (1905-1984)[1] daa nyɛla lahabali tiri so bɛ ni daa dɔɣi Ghana, ka o lahi nyɛ siyaasa[2] nira, ni sasabira ŋun mali di baŋsim pam, o daa pahila paɣishɛba ban nyɛ tuuli ban tumdi tuma lala tuma ŋɔ maa puuni.

Mabel Dove Danquah
Member of the 2nd Parliament of the Gold Coast (en) Translate

Silimin gɔli June 15, 1954 - Silimin gɔli July 17, 1956
N piigo niŋ: 1954 Gold Coast legislative election (en) Translate
Dɔɣim yuliMabel Ellen Dove
Ankara, 1905
O ya TiŋgbaŋGhana
Kpibu shee1984
BaFrans Dove
MaEva Buckman
Paɣa/yidanaJ. B. Danquah  (Silimin gɔli September 1933)
Education
Shikuru shɛli o ni chaŋAnnie Walsh Memorial School (en) Translate
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili
Tuma
Tumalahabali sabira, politician (en) Translate, writer (en) Translate ni short story writer (en) Translate
Notable workAnticipation (en) Translate
Payment (en) Translate
YupapaaMarjorie Mensah

Shikuru Baŋsim mini tuuli yuma mali niŋ

Eva Buckman daabia ŋun nyɛ paɣa ka yi Osu, ni Fracis (Frans) Dove (1869-1949) ŋun daa nyɛ looya n-yi Sierra Leone n-nyɛ tuuli zuɣulana n-ti Gold Coast Bar ndaa dɔɣi Mabel Ellen Dove yuuni 1905. O mini o tizohi, Mabel yuma ayɔbu ni ka bɛ zaŋ o chaŋ Annie Walsh Memorial School din be Freetown, Sierra Leone tiŋ-zuɣu, n tirisi chaŋ England Anglican Convent din be Bury St. Edmunds mini St. Michael's College, Hurstpierpoint, ni ka o bɔhim secretarial baŋsim yaɣili o ba ni daa bi saɣi nti shɛli. O daa labila Freetown, ni ka o daa be ka sɔŋ ka bɛ kpa paɣaba cricket club, n kpe dundɔna asafihili ni ka karim pam pɔi ka labina Gold Coast o yuun pishi yini saha. O daa nyɛla tuma n-nyɛ shorthand typist nti Elder Dempster yuma anii, ka yi n-chaŋ G. B. Olivant pɔi ka naai yi pili tuma n lɛbi Manager nti A. G. Leventis trading company.

Lahabali sabira mali niŋ

O pilli la sabbu nti Times of West Africa, Ghana tuuli lahabali chuɣuri gbaŋ J. B. Danquah ni daa kpa ka lahi suli, o daa kpaŋsiri la fundamentals human rights ka zaɣisiri tiŋduya kuunibu. Pirinla column " Ladies Corner[ n tooi bela Paɣaba] Majorie Mensah zaŋ gbaai yuuni 1931 hali ni yuuni 1934, o sabbu nima maa daa chɛmi o zali yuli salo sani. O daa lahi nyɛla lahabali chuɣu tuma kpɛma ni daa yu pam, ka o daa ti zaŋ O lɛbi o paɣa yuuni 1933, o daa diri alizama rediyo pohim zuɣu zaŋ jɛndi tɔbu kpaŋsibu.

The Times of West Africa ni bi lahi tumda, ka o chaŋ ti sabiri ntiri African Morning Post zaŋ gbaai yuuni 1935 hali ni yuuni 1940, Nigerian Daily Times zaŋ gbaai yuuni 1936 hali ni yuuni 1937, Accra Evening News zaŋ gbaai yuuni 1950 hali ni yuuni 1960s ni Daily Graphic yuuni 1952. Saha shɛli yuuni 1951,ka o lɛbi editor nti Accra Evening News, lahabali chuɣu gbaŋ shɛli Convention People's Party ni su ka bi kpa li 1948, paɣa ŋun pahi ayi Ghana n sabiri tiri lahabali churi. O daa niŋ chira anu o mini Kwame Nkrumah ni daa mali nangban kpɛɛni zaŋ jɛndi so shɛŋa o ni mali n sabira, o daa bi yi Kwame Nkrumah mini paati maa nyanga.

Siyaayasa mali niŋ

O siyaasa kpebbu ni pili la saha shɛli Kwame Nkrumah ni kpa Convention People's Party (CPP), yuuni 1949 n daa pahi Accra Evening News tumtuundiba puuni yino, n daa pahi kpaŋsiri ni Ghana deei maŋsulinsi ka yi siliminsi nuuni ka gba nyɛ wuhimi nti Gold Coast. Yuuni 1954 Ghana piibupiibu saha, o daa zaŋla o zaŋsim nti paɣiba laɣimbu nti CPP ka be daa ti zaŋ o zani CPP jintɔra nti Ga Rural piibupiibu yaɣili ka o di. O dibu ŋɔ daa chɛ ka o lɛbi tuuli paɣa n-nyɛ jintɔra nti Legislative Assembly of the Gold Coast.

Creative Writing mali niŋ

Mabel Dove Danquah daa sabira pam n gari yuun pihinahi, o salima kundinim shɛŋa n-nyɛ The Happenings of the Night yuuni 1931, The Adventure of the Black Girl in her Search for Mr Shaw (yuuni 1934), Anticipation yuuni (1947), The Torn Veil yuuni (1947), Payment yuuni (1947), Invincible Scar yuuni (1966), ni Evidence of Passion yuuni (1966) hali zoontali ti fa o sabbu tuma ŋɔ yuuni 1972.

O daŋ mini Maŋ bɛhigu mali niŋ

Silimiin-goli September yuuni 1933,ka Dove daa kuli siyaayasa nira mini taarihi baŋda J. B. Danquah ka bɛ daa dɔɣi bidibga ŋun yuli booni Vladimir. Tɔ amaa, o mini o ʒii daa bi nani pirinla Danquah yi n yuui saha zaŋ gbaai yuuni 1934-36 o ni daa be silmiintiŋa England n-nyɛ gbaŋ-ŋmara nti Gold Coast tuumba ka bi chɛ taba yuuni 1940s sunsuuni.

Kundi sabira mali niŋ

Mabel Dove Danquah daa sabira pam n gari yuun pihinahi, o salima kundinim shɛŋa n-nyɛ The Happenings of the Night yuuni 1931, The Adventure of the Black Girl in her Search for Mr Shaw (yuuni 1934), Anticipation yuuni (1947), The Torn Veil yuuni (1947), Payment yuuni (1947), Invincible Scar yuuni (1966), ni Evidence of Passion yuuni (1966) hali zoontali ti fa o sabbu tuma ŋɔ yuuni 1972.

Yuli zalibu mali niŋ

Kundivihira mali niŋ

  1. Heroes Of Our Time — Ms Mabel Ellen Dove (en).
  2. Asiedu, Kwasi Gyamfi. Africa has forgotten the women leaders of its independence struggle (en).