Kwesi Amoako Atta

Ghana siyaasa nira

E-Class

Kwesi Amoako Atta
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2013 - Silimin gɔli January 6, 2017
Piibupiibu yaɣili: Atiwa West Constituency (en) Translate
N piigo niŋ: 2012 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2017 -
Piibupiibu yaɣili: Atiwa West Constituency (en) Translate
N piigo niŋ: 2016 Ghanaian general election (en) Translate
Minister of Roads and Highways (en) Translate

Silimin gɔli February 2017 -
Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2021 -
Piibupiibu yaɣili: Atiwa West Constituency (en) Translate
Ghana, Silimin gɔli August 5, 1951 (run 72)
O ya TiŋgbaŋGhana
Education
Shikuru shɛli o ni chaŋAbuakwa State College (en) Translate diploma (en) Translate
University of Ghana Bachelor of Science (en) Translate : administration (en) Translate
Tarkwa Senior High School (en) Translate diploma (en) Translate
Ghana School of Law (en) Translate barrister (en) Translate : jurisprudence (en) Translate
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili
Tuma
Tumapolitician (en) Translate, business consultant (en) Translate ni Sariya dira
AdiiniKristatali
O ni be paati shɛli niNew Patriotic Party

Kwesi Amoako Atta[1] nyɛla bɛ ni daa doɣi so silimiin goli August dabaa anu dali yuuni 1951. O nyɛla Ghana looya, management konsultant ni siyaasa nira. O lan nyɛla jintɔra zaŋ n-ti Atiwa West yaɣili din be Eastern Region, Ghana tiŋgbanni. O nyɛla ŋun be wabigu (New Patriotic Party) paati ni. Ŋuni n nyɛ Ministar zaŋ n-ti pala ni so kara (Roads and Highways).[2]

Tuuli Biɛhigu ni Baŋsim Bobu mali niŋ

Kwesi Amoako Atta nyɛla bɛ ni daa dɔɣi so silimiin gɔli August dabaa anu dali yuuni 1951 tiŋ yuli booni Akyem- Awenare din be Eastern Region yaɣili, Ghana tiŋgbanni. O daa chaŋla Abuakwa State College luɣi shɛli o ni daa deegi O GCE Ordinary Level shahira gbaŋ ka daa tuɣi chaŋ Tarkwa Senior High School nti karim deegi O GCE Advanced Level shɛhira gbaŋ.[3][4] O daa nyɛla O Bachelor of Science degree din jandi Administration yaɣili, University of Ghana, Legon. O daa lahi tuɣi mi n-chaŋ Ghana School of Law, Makola ka bi daa bolo ka o ti leegi looya yuuni 2002.[5] O daa nyɛla Executive Master of Business Administration, University of Ghana.[6]

Tuma biɛhigu mali niŋ

O ni daa yina University of Ghana, Atta daa nyɛla bɛ ni kpuɣi so nimdi daabilim yaɣili (Meat Marketing Board) ka o nyɛ regional manager yuuni 1979 hali ni yuuni 1985. O daa lahi chaŋ ti tum Unilever Ghana, ka bi daa na tuu zaŋɔ leegi brands manager, n-ti zaŋɔ n-leegi daabilim zuɣulana. [7]Bɛ ni daa pa bolo ka o ti leegi looya, O daa chaŋ ti pahi legal department zuɣu, ka daa kuli du hali ni Group Legal Advisor zaŋti Vlisco Ghana Group.[7] O daa yila tuma maa ni yuuni 2010 ni o chaŋ n-ti kpe siyaasatali ni.[4]

Siyaasa Biɛhigu mali niŋ

Atta daa nyɛla ŋun kpe Ghana siyaasatali ni yuuni 2010 O ni daa zani bori Atiwa West kuɣu la. [8]Niribi ata n-daa pahi bori nam maa, bani n daa nyɛ Emmanuel Atta Twum ŋun daa zani n-ti lɛm paati (National Democratic Congress), George Padmore Apreku ŋun daa zani n-ti New Vision Party ni kasum Abdul-Karim ŋun daa zani n-ti People's National Convention. Atta daa nyɛla ŋun di ni kalinli din yiɣisi tuhipishi ni kɔbishii ni pihinii ni ayi 20, 282 kalinli tuhipishi ni a yɔpɔin ni kɔbisinu ni pihinahi (27, 540) puuni ka di daa yiɣisi kobigi puuni vaabu pisɔpɔin ni anu (75.0%).[9] Bɛ daa pɔ O la pɔri n kpɛhi jina duu silimiin goli October 19 yuuni 2010, Joyce Bamford-Addo n daa poo pori maa. [8]O daa lahi di kuɣu maa yuuni 2012 ni yuuni 2017 jintɔritali piibu piibu ni.

O Minisita tali din jɛndi ''Roads'' mini ''Highways'' mali niŋ

Silimin gɔli January yuuni 2017, tingbani zuɣulana Nana Akuffo-Addo daa piila Atta ni O leegi Minister of Roads and Highways. Atta daa nyɛla O ni puhi so ni O kpaŋsi fondi ni tinsi pala mɛbu, ballee din be luɣ'shɛŋa bɛ ni kora din yɛn soŋdi ka bindira too yirina.[10]

Parliamentary vetting mali niŋ

Ghana jina duu Appointments Committee daa nyɛla ban mini Jilimalana Atta daa ʒiniya silimiin gɔli February dabaa ayi yuuni 2017 ka daa viho zaŋ n-kpa O ni mali niya shɛli ti ministry maa. O daa yɛliba ni O niya nyɛmi ni O kpaŋsi toll booths shɛŋa din be tingbani maa ni. Lala kpaŋsibu ŋɔ yɛn nyami kadama bɛ yɛn bola tabibi maʒina ni di taba (computers) ka di soŋdi di lala tuma maa yaɣili. O daa yɛliya ni poi ka o naan yi niŋ ŋoloŋo ni O yɛn chami ka bɛ kpuɣi tarimba ka bɛ deeri laɣiri. Ni lala ŋo yɛn chemi ka niribi kobigi puuni vaabu pihinu ban deeri di liɣiri nyɛ tarimba. [11] Jilimalana Atta daa yɛliya ni din soŋsi vuugi bɛ yɛlimuɣisira bɛ zuɣu. [12]

Tiŋgbani Zuɣulana Akuffo-Addo daa pɔ minister nima shɛba Parliament ni daa saɣiti maa pɔri silimin gɔli 10 February yuuni 2017 n kpɛhi nam ni. [13] Atta daa pahi la ministernima pia shɛb ban daa yi soli ni bɛ pili bɛ tuma. [14]

Ministerial activities mali niŋ

Silimin gɔli July yuuni 2017 Jilimalana ŋɔ daa nyɛla ŋun kpa ''Persons with Disability Road Toll Initative''.[15] Tuuli niribi pihinii ban daa nyɛ nandaamba daa nyɛla bɛ ni wuhi shɛba tuma tumbu ka daa tiba luɣ'shɛli bɛ ni yɛn tumda. [15] O daa lahi kpaŋsiya ni namdaamba kɔbishii (200) ka bɛ yɛn kpuɣi lala tuma ŋɔ ni. Ŋuni n na nyɛ Minister zaŋ-ti pala ni sokara (Roads and Highways) tiŋgbanni ŋɔ ni.[16]

Biɛhigu mali niŋ

Jilimalana Atta nyɛla ŋun mali paɣa ni bihi anahi. O nyɛla dolodolo nira ka pahi Presbyterian Church of Ghana zuɣu.[5]

Kundivihira mali niŋ