Alice Teni Boon

O nyɛla Ghana siyaasa nira ni karimba

E-Class

Alice Teni Boon
ninsala
Paɣa bee dooPaɣa Mali niŋ
O ya TiŋgbaŋGhana Mali niŋ
Yuli din nyɛ a balliAlice Teni Boon Mali niŋ
YumaŋliAlice Mali niŋ
Daŋ yuliBoon Mali niŋ
Doɣam dabsili12 Silimin gɔli January 1962 Mali niŋ
Dɔɣim TiŋaLambussie Mali niŋ
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili Mali niŋ
Tumapolitician, karimba, consultant Mali niŋ
Zaa sheeGhana Palimenti Jintɔra, Ghana 4th Palimenti din pahiri anahi nira, Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana Mali niŋ
Shikuru shɛli o ni chaŋUniversity of Ghana, University of Westminster, Ghana Institute of Journalism Mali niŋ
Tuma sheeLambussie Karni District Mali niŋ
O ni be paati shɛli niNational Democratic Congress Mali niŋ
Candidacy in election2000 Ghanaian general election, 2004 Ghanaian general election Mali niŋ
AdiiniEastern Orthodoxy Mali niŋ

Alice Teni Boon nyɛla Ghana siyaayasa nira ŋun nyɛ jintɔra kuro zaŋti Lambuissie piibupiibu yaɣili yuuni 1999-2009.[1]

Alice Teni Boon kpela jinaduu nti Lem paati din nyɛ National Democratic Congress silimiin-goli June, yuuni 1999 o ni daa di by-election shɛli din daa niŋ silimiin-goli May biɛɣu pishi ayobu yuuni 1999 din daa niŋ ka Luke Koo ŋun daa nyɛ lala yaɣili maa jintɔra ni kani.

O daa labi mi n di kuɣu maa yuuni 2000 mini 2004 piibupiibu saha. Amaa o daa bi lahi nye nasara yuuni 2008 piibupiibu o mini John Duoghr Baloroo ŋun daa zani nti New Patriotic Party ni daa kpaɣiri bori li. Yuuni 2008 piibupiibu ka bi daa taɣi Mr Edward K. Dery ŋun daa di kuɣu maa nti National Democratic Congress paati

Piligu bɛhigu mini Shikuru Baŋsim Bɔbu mali niŋ

Bɛ daa dɔɣila Boon silimiin-goli January biɛɣu piiya ni ayi yuuni 1962. O daa chaŋla University of Ghana mini University of Westminster. O daa lahi chaŋ Ghana Institute of Journalism ni Pitman Central College din be London.

Ni ka o nya o shahara gbaŋ din nyɛ Masters in Business Administration mini Masters of Arts in Public Communication.

Tuma mali niŋ

Alice Teni Boon kpela jinaduu nti Lem paati din nyɛ National Democratic Congress silimiin-goli June, yuuni 1999 o ni daa di by-election shɛli din daa niŋ silimiin-goli May biɛɣu pishi ayobu yuuni 1999 din daa niŋ ka Luke Koo ŋun daa nyɛ lala yaɣili maa jintɔra ni kani.

O daa labi mi n di kuɣu maa yuuni 2000 mini 2004 piibupiibu saha. Amaa o daa bi lahi nye nasara yuuni 2008 piibupiibu o mini John Duoghr Baloroo ŋun daa zani nti New Patriotic Party ni daa kpaɣiri bori li. Yuuni 2008 piibupiibu ka bi daa taɣi Mr Edward K. Dery ŋun daa di kuɣu maa nti National Democratic Congress paati.

Siyaayasa mali niŋ

Yuuni 2000 Piibupiibu mali niŋ

Bɛ daa pii la Boon jintɔra nti Lambuissie piibupiibu yaɣili din Upper West Region, Ghana yuuni 2000 Ghana piibupiibu saha la. Din zuɣu o daa zani nti yaɣili ŋɔ jinaduu din pahiri anahi nti Ghana fourth Republic.

O daa dila kalinli tusaa ayopɔin, ni pisopɔin ayobu (7,076) n zani kobigi puuni vaabu pihiyobu ni pɔnchi pihinii (60.80%). O daa nyɛla nasara n gari David Mwinfor Deribaa Independent Candidate, Kabiru Nmin ŋun daa zani nti National Reform Party, Ampulling Nikolas ŋun daa zani nti New Patriotic Party ni Bamie Mubashir Ahmed ŋun mi gba daa lahi zani nti United Ghana Movement Party. Ka bi daa nya kalinli tusaa ayi, kobisinahi pisopɔin ayi (2,742), tuhili, kobisiyi ni pisopɔin ayi(1,272), kobisinahi ni pihinahi yini (441) ni kobisita ni pisopɔin anu (375) ni yoli (0).

Yuuni 2004 Piibupiibu mali niŋ

Boon daa lɛbila jintɔra nti Lambuissie piibupiibu yaɣili yuuni 2004 Ghana piibupiibu saha. Din zuɣu o daa bela jinaduu din pahiri anahi Ghana tiŋgbani nti o yaɣili maa. Bɛ daa pii o mi ni piibu kalinli tusaa ayobu ni kobisinu(6,554) ni pihinu anahi n yi kalinli din daa yisi tuhipiiya ayi ni kobisinahi ni pihinii (12,480) n zani pubbu kobigi puuni, vaabu pihinu ayi ni pɔnchi anu (52.5%) kalinli maa zaa sa.

Bɛ daa pii o mi ka chɛ Mr Thomas F. Bitie-Ketting ŋun daa zani nti People National Convention paati, Sebastian Koug Bamie ŋun gba daa zani nti New Patriotic Party ni Abubakar Yahaya Alhaji ka o gba daa zani nti Convention People's Party.

Bɛ ni daa nyɛ piibu kalinli shɛŋa m boŋɔ, tuhili ni kobisiyi ni pihiyobu anu piibu (1,265), tusaanahi kobisinu pihinu ata piibu (4,553) ni kobiga ni anii (108) n zaani pubbu kobigi puuni vaabu piiya ni pɔnchi yini (1.1%), kobigi puuni vaabu pihita ayobu ni pɔnchi anu (36.5%) ni yoli ni pɔnchi awɔi (0.9%).

O daa zani mi nti National Democratic Congress paati.

National Democratic Congress daa dila jinaduu kuɣusi ayopɔin lala piibupiibu maa ni Upper East Region yaɣili polo maa.

Maŋ bɛhigu mali niŋ

O yidana n-nyɛ Bawiine Boon ŋun daa nyɛ jintɔra kuro nti Lambuissie piibupiibu yaɣili ka lahi nyɛ looya ni Gɔbnanti dundɔŋni fukumsi kpambala nti Jirapa/ Lambuissie District.

Kundivihira mali niŋ

  1. Boon, Teni Alice (en-US).