Waakye

Ghana bindirigu

Waakye (/ˈwɑː/ WAH-chay)[1] bee Wakey nyɛla Ghana bindiri shɛli bɛ ni duɣiri ni shinkaafa mini tuya, ka bɛ tooi diri li asiba bee wuntan bindirigu.[2] Amaa, shɛba diri li yuŋ bindirigu. Shinkaafa maa mini tuya maa, tooi zooi la tu sabila bee sanʒi, ka bɛ duɣili gari taba, ka ka'ʒe kuma vari.[3] Lala ka'ʒe kuma vari ŋɔ tirili la ʒɛɣu din viɛla ka chɛ ka do moora. Bachi din nyɛ waakye yimina Hausa balli ni ka di gbunni nyɛ tuya. Shinkafa da wake ka bɛ ŋmaai jia maa ka di gbunni nyɛ shikaafa mini tuya.[4]

Waakye
bindirigu
Tingbani shɛli din yinaGhana Mali niŋ

Waakye nyɛla bindiri kɔhiriba ban baɣi pala ni tooi kɔhiri shɛli. Bɛ tooi pɔbirili mi kodu vari ni ka tooi niŋ Wele kpam pahi din ni, no'gali duɣira, gaalii, shito, ʒevari din nyɛ "cabbage", alibaasanima ni kamantoonsi, taaliya, Ghana bɔlibu, ni boraade.[3][5]

Taarihi mali niŋ

Bindirigu ŋɔ, Din pili Hausa nima ban ʒini Zongo tiŋsi ni Ghana, ni tooi nyɛ daliri din yihi shinkaafa minituya bindira din be Caribbean mini South America, ka di nyɛla dabaa ni ʒi shɛli kpe ni.[3]

Di duɣibu mali niŋ

Waakye duɣibu ni, tuiya maa ka bɛ daŋdi duɣibu ni ka'ʒe dari vari din yɛn chɛ ka tuya maa baligi ka mooi pɔi ka bɛ naan yi niŋ shikaafa maa pahi di zuɣu ka di na tam buɣim maa ni.[6]

Lihi pahi mali niŋ

Kundivihira mali niŋ

  1. "Waakye - An Everyday Ghanaian meal". Breakfast Daily. January 23, 2020. https://www.youtube.com/watch?v=4gTIKRPjBEQ.
  2. Adam, Hakeem. A Brief History of Waakye, Ghana's Favourite Breakfast.
  3. 3.0 3.1 3.2 Muyambo, Freda (16 August 2018). All You Need to Know About Waakye. dotdash.
  4. Ghana: Waakye (en-US) (2013-01-08).
  5. Appiah-Adjei, Salomey (2019-05-31). Waakye: The dish with loyal patrons.
  6. Homemade waakye (en-GB) (2017-10-05).