International Mother Language Day

E-Class

International Mother Language Day
world day
Di pilli ni2000 Mali niŋ
Siɣili-lana yulifirst language Mali niŋ
Commemoratesfirst language Mali niŋ
Dabisili shɛli dini niŋdi yuuni puliniFebruary 21 Mali niŋ
Laɣingu laɣimdaTiŋgbana Naŋgban Yini Laxiŋgu, UNESCO Mali niŋ
Described at URLhttps://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N01/497/63/PDF/N0149763.pdf?OpenElement Mali niŋ
Din kpuri dabisi shɛli17 Silimin gɔli November 1999 Mali niŋ

International Mother Language Day nyɛla dabisi gahindili yuuni puli ni din luri silimiin goli 21 February ka di niya nyɛla di zaŋ niriba zaɣa niŋ bala mini kaya wɔliginsim ni ka lahi duhi bali bɔbigu yɛlibu zuɣusaa. UNESCO nima n-daa tuu yɛli di yeltɔɣa anashaara goli 17 November 1999,[1] United Nations General Assembly daa dihi li niŋ gbana ni saha shɛli bɛ ni daa taɣi deei "UN resolution 56/262"[2] yuuni 2002. Mother Language Day pahi la niya nima din ka zaŋ buɣisi ni "ni di gu ka taɣi bali shɛŋa zaa niriba ni mali kuri bukaata dunia yaaŋi zuɣu" kamani UN General Assembly ni daa taɣi deei li shɛm silimiin goli 16 May 2007,UN resolution 61/266 ni,[3] din daa lahi nam yuuni 2008 "International Year of Languages".[4][5][6][7] Ban daa tɛhi International Mother Language dabisili ŋɔ n-nyɛ Bangladesh. Bangladesh tiŋgbani ni, anashaara goli 21 February n-nyɛ lala dabisi gahindili ŋɔ di yi ti niŋ Bangladesh nima (then East Bengal of Pakistan) yina ti niŋ nimmohi ni bɛ teei Bengali balli yɛla. [8] Dunia yaɣa zaa puhiri la lala chuɣu ŋɔ.

Taarihi mali niŋ

 
Procession march held on 21 February 1952 in Dhaka

21 February ka UNESCO nima daa pii zali International Mother Language Day 1999. Bɛ puhiri la lala chuɣu ŋɔ duniya yaɣa zaa tum silimiin goli 21 February 2000. Bɛ zali la lala dabisili ŋɔ ka di nyɛla di tooi soŋ teeri bala yɛltɔɣa kpaŋsibu shɛliBangladeshis (din daa na nyɛ East Pakistanis) nima ni daa pili shɛli.

Bɛ ni daa nam Pakistan yuuni 1947, di mali la tiŋgbani yaɣa ayi: East Pakistan (din yuli pa booni Bangladesh) n-ti pahi West Pakistan (bɛ ni pa booni shɛli Pakistan). Lala yaɣa ayi ŋɔ daa mali waliginsim ni taba pam ka di nyɛla kali mini noli ni yɛltɔɣa. India daa lahi be lala tiŋsi ayi ŋɔ sunsuuni ka di zuɣu wɔligi li ni taba.

Yuuni 1948, Pakistan gɔmnanti daa zani jinamu yɛli ni Urdu balli n-nyɛ tiŋgbani balli din za di ko Pakistan, amaa Bengali or Bangla n-nyɛ bali shɛli East Pakistan mini West Pakistan ni laɣindi yari pa. East Pakistan niriba daa bi saɣi ti, pirim la din nyɛ East Pakistan nima n-galisi lala yaɣili ŋɔ ka bɛ zilinkom nyɛ Bangla. Bɛ daa bori ni Bangla n-di nyɛ bɛ tiŋgbani balli, n-ti pahi Urdu. Dhirendranath Datta ŋun yina East Pakistan n-daa yina ti bori ni lala niŋ silimiin goli 23 February yuuni 1948, din be Assembly of Pakistan.

Bɛ ni daa yan kari lala nangban kpeeni ŋɔ, Pakistan gɔmnananti daa boli la salo zaa laɣingu ka bɛ ti laɣim zam li. University of Dhaka shikuru bihi, n-ti pahi salo daa tabi soŋ ka ʒini laɣinsi ka mo bɛ mobu zaa. Abdus Salam, Abul Barkat, Rafiq Uddin Ahmed, Abdul Jabbar n-ti pahi Shafiur Rahman daa koŋ bɛ nyɛvuya, ka ninvuɣi kɔbisi daa deei dansi.Lala niŋsim ŋɔ nyɛla taarihi din bi yoli, ka niriba daa zaŋ bɛ nyɛvuya pa talima zabi bɛ ya bala zuɣu.[9][10]

Tum lala saha, Bangladeshis puhiri la International Mother Language Day chuɣu ka di nyɛ chuɣu shɛŋa bɛni puhiri ka di nyɛ nandahima churi zaɣi yini. Bɛ chani la Shaheed Minar, bɛ ni daa mɛ shɛli ti "martyrs" mini di "replicas" ni bɛ mali li wuhiri bɛ nandahima din paai tariga,b jilima ni suhupiɛli zaŋ ti ba.[11][12]

International Mother Language Day nyɛla vuhim dabisili Bangladesh tiŋgbani ni. Rafiqul Islam mini Abdus Salam, Bengalis nima ban be Vancouver, Canada n-daa kpuɣi lala niya ŋɔ. Bɛ daa sabi la wɔshiika ti Kofi Annan silimiin goli 9 January 1998 n-yɛli o ni o kpuɣimi so shɛli din yan soŋ ka duniya bala bi kpihim,lala soli ŋɔ n-daa nyɛ bɛ ti soli ni International Mother Language Day chuɣu puhibu. Rafiq n-daa pii silimiin goli 21 February ni di teeri 1952 kuri shɛli din daa niŋ Dhaka tiŋgbani ni bala zuɣu zab'bu saha.

Rafiqul Islam's ni daa pii dabisi shɛli ŋɔ daa kpe Bangladesh jintori duu ka daa naan yi ti paai ŋun mali yaa ( Prime Minister Sheikh Hasina) ka Bangladesh gɔmnanti daa naan yi doli sochibiga zaŋ li paai UNESCO. Syed Muazzem Al ŋun daa nyɛ Bangladesh zaŋ chaŋ France kpɛma ni ŋun nyɛ talahi tuuntumda ti UNESCO mini Tozammel Tony Huq, o ni daa deei nam so sani, ŋun daa nyɛ saɣisigu lana ŋun gahim ti UNESCO wɔshiika ŋmara Federico Mayor.n-daa zaŋ li doli UNESCO nima sochibisi ni di ku bukaata. Di bahigu silimiin goli 17 November 1999, 30th General Assembly din nyɛ UNESCO dini daa saɣi ti ni silimiin goli "21st February zani n-ti International Mother Language Day ka duniya zaa nji mali teeri ban daa zaŋ bɛ nyɛvuya pa talima lala dabisili ŋɔ yuuni 1952 .[13]

Timeline mali niŋ

 
Dedication of the International Mother Language Day Monument in Ashfield Park, Sydney, 19 February 2006
 
Commemorating IMLD in Canada
  • 1952: Bengali Language Movement
  • 1955: Language Movement Day din daa niŋ tuuli Bangladesh[14]
  • 1999: UNESCO dahinshɛli bɛ ni daa zaŋ silimiin goli 21 February (Ekushey February) leei International Mother Language Day
  • 2000: Inaugural celebration of International Mother Language Day
    • 2002: Linguistic-diversity theme, n-ti pahi 3,000 bala din kpihinda (Taachi: In the galaxy of languages, every word is a star.)
  • 2004: Children-learning theme; UNESCO nima ni puhiri chuɣu shɛŋa hali ti pahi "bihi bukunima taribu duniya yaɣa ka di wuhiri bihi ni doli so shɛŋa bɔhindi ka baŋdi sabbu baŋsim bɔhimbu duri[15]
  • 2005: Braille mini sign languages[16]
  • 2006: Annual theme: "Languages and cyberspace"[17]
  • 2007: Annual theme: Multilingual education[18]
  • 2008: International Year of Languages
  • 2010: International Year for the Rapprochement of Cultures
  • 2012: Mother-tongue instruction and inclusive education
  • 2013: Annual theme: "Bukunima din jɛndi niri ya yɛltɔɣa"[19]
  • 2014: Annual theme: "Local languages for global citizenship: spotlight on science"[20]
  • 2015: Annual theme: "Inclusion in and through education: language counts"[21][22]
  • 2016: Annual theme: "Quality education, language(s) of instruction and learning outcomes"[23]
  • 2017: Annual theme: "Toward sustainable futures through multilingual education"[24]
  • 2018: Ti balli, ti ni zali shɛli.
  • 2019: International Year of Indigenous Languages[25]
  • 2020: Annual theme: "Safeguarding linguistic diversity"[26]
  • 2021: Annual theme: "Fostering multilingualism for inclusion in education and society"[27]
  • 2022: Annual theme: "Using technology for multilingual learning: Challenges and opportunities"[28]|


Ban puhiri li mali niŋ

UNESCO pii la yɛltɔɣa kpani ti International Mother Language Day ka, ka tabiri soŋdi binyara din ŋmani li "Paris headquarters" Yuuni 2008, "International Year of Languages" daa pili la International Mother Language Day. Bɛ puhiri li la Chile, Russia, n-ti tabili Philippines, Egypt ni Canada n-puhiri lala chuɣu ŋɔ.[29]

Bangladesh mali niŋ

Bangladeshis puhiri la International Mother Language Day ka di nyɛla bɛ mali la fulaawaasi pari Martyrs' Monument mini di replicas zuɣu.[30] Ka di nyɛ vuhim dabisili tum yuuni 1953,[31] di yuli n-lahi booni Shohid Dibôsh (Martyr Day). Silimiin goli 17 November 1999, UNESCO General Conference daa baŋ silimiin goli 21 February yɛla zaŋ kpa International Mother Language Day polo.[32] Bangladeshis laɣim la niriba n-ti bɛ bala ni kaya jilima,baŋsim bɔbu kompatiisa nima,pala zuɣu " draw alpana",ka di chuɣu bindira ka yilu yila.[33] [34] Bangla Academy February zaamaani la Ekushey Book Fair shili Dhaka tiŋgbani ni

[35]

Canada mali niŋ

 
IMLD British Columbia proclamation

International Mother Language Day daa kpe la Canada jintori duu ni bɛ ti baŋ di yɛla,Matthew Kellway n-daa zaŋ li kpe anashaara goli 5 February 2014 ka di daa nyɛ private member's bill, C-573 dini.[36][37]

Yuuni 2015, British Columbia mini Manitoba gba daa yina ti kpuɣi niya ni bɛ puhiri International Mother Language Day silimiin goli 21 February.[38] Edmonton daa puhi International Mother Language Day anashaara goli 21 February 2017.[39] Edmonton Ekushey, Bangladesh Heritage & Ethnic Society and Diverse Edmonton ni daa puhi shɛli ni jilima Edmonton tiŋgbani ni silimiin goli 23 February 2020.

[40]

India mali niŋ

Digital India initiative niya nima puuni, "digitized content" nyɛla din yan niŋ bayana tiŋgbani ŋɔ 22 scheduled languages hali ti tabili India 234 bal'shɛŋa yɛla bɛ ni mi. Digitization began in June 2016 through the Bharatavani Project at the Central Institute of Indian Languages din be Mysore, ka zaŋ chaŋ silimiin goli February 2017 lahabaya din jɛndi "60 Indian languages" niŋ yoli ni bayana.[41][42][43]

United States mali niŋ

Mother Tongue Film Festival din puhiri Washington, D.C. tiŋgbani ni,nyɛla din pili tum yuuni 2017 ni di mini "Mother Languages Day" chani doli taba.

United Kingdom mali niŋ

Dhaka's Shaheed Minar yaabu daa nyɛla bɛ ni mɛ shɛli London yuuni 1999 , Altab Ali Park, Whitechapel. Tiŋ' ŋɔ ni nima nyɛla ban chani lala luɣili ŋɔ ti kohiri International Mother Language Day ka di nyɛla bɛ yarigiri la fulaawaasi nima ka yina biɛhigu yila.[44][45]

Shaheed Minar yaabu gba nyɛla din be Westwood, Greater Manchester. Di niriba yirila hali North England n-kani na ti kohiri International Mother Language Day lala mɛbu ŋɔ sheei.[46]

Pina mali niŋ

Linguapax Prize mali niŋ

Linguapax Prize nyɛla bɛ ni tiri pini shɛli IMLD dabisili, Linguapax Institute din be Barcelona nima n-tiri li. Lala pini ŋɔ nyɛla din wuhiri kpaŋ maŋa shɛli din niŋ zaŋ chaŋ bala balibu gubu polo hali ti tabili bali bɔbigu tooni chandi.[47]

Ekushey Heritage Award mali niŋ

 
Recipients of the 2015 BHESA Ekushey Heritage Award

Yuuni kam Ekushey Heritage Award, Bangladesh Heritage and Ethnic Society of Alberta (BHESA) ni daa pili shɛli yuuni 2014 nyɛla ban vihi nyɛ kpaŋ maŋa zaŋ jɛndi shikuru baŋsim, salo tuma yaɣa ti tabili tiŋsi ni tuma. Bɛ mooni la pini ŋɔ International Mother Language Day.[48][49]

Ekushey Youth Award mali niŋ

Ekushey Youth Award, Alberta's Mahinur Jahid Memorial Foundation (MJMF) nima ni daa pili shɛli yuuni 2015 ka daa yihi li polo ni IMLD,nyɛla ban tiri ban kpaŋsiri niriba shikuru baŋsim bɔhimbu yaɣa,dɛma ni yiɣ'jam nyɛla ban tiri ban kpaŋsiri niriba shikuru baŋsim bɔhimbu yaɣa,dɛma ni yiɣ'jam,bipola tuma,baɣsim kundi nima sabbu,ni tinsi ni tuma pina. Bɛ yoori la pina ŋɔ "Alberta residents". [50]

Anfooni nima mali niŋ

Lihimi m-pahi mali niŋ


Kundivihira mali niŋ

  1. The General Conference proclaim"International Mother Language Day" to be observed on 21 February (1999-11-16).
  2. A/RES/56/262 - e - A/RES/56/262 -Desktop.
  3. A/RES/61/266 - e - A/RES/61/266 -Desktop.
  4. International Mother Language Day, 21 February (EN).
  5. Links to documents (2002-09-09).
  6. Ingles. Cuerpo de Maestros. Temario Para la Preparacion de Oposiciones .e-book,. MAD-Eduforma. 25 September 2006. pp. 97–. ISBN 978-84-665-6253-9.
  7. Rahim, Abdur (19 September 2014). Canadian Immigration and South Asian Immigrants. Xlibris Corporation. pp. 102–. ISBN 978-1-4990-5874-1.
  8. International Mother Language Day Celebration (4 October 2018).
  9. UNB, Dhaka (2021-02-21). Nation paying tributes to language heroes (en).
  10. People Sacrificed Their Lives So You Can Speak Your Language Today: The Story behind International Mother Language Day 21st February - Vocabridge - Language Translation Services Company - London, UK (en).
  11. International Mother Language Day at Wellesley (en).
  12. Language Martyrs Day today.
  13. Roger Gwynn, Tony: the Life of Tozammel Huq MBE, Acre Press, 2019
  14. Islam, Syed Manzoorul (1994). Essays on Ekushey: The Language Movement 1952 (in Bengali). Dhaka: Bangla Academy. ISBN 984-07-2968-3.
  15. Languages in Education | Education | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
  16. International Mother Language Day (en) (2020-02-06).
  17. UNESCO-designated International Mother Language Day 2006 Theme: Languages and Cyberspace (en) (2006-02-21).
  18. SIL celebrates International Mother Language Day 2007 (en) (2007-02-24).
  19. International Mother Language Day, 21 February 2013 (en).
  20. International Mother Language Day 2014 (en) (2014-02-13).
  21. International Mother Language Day Celebration 2015 (24 December 2014).
  22. International Mother Language Day 2015: Inclusion through education (en) (2015-02-20).
  23. 2016 International Mother Language Day: Quality education, language(s) of instruction and learning outcomes (en) (2016-02-17).
  24. International Mother Language Day 2017 | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
  25. 2019 - International Year of Indigenous Languages UNESCO
  26. 2020 International Mother Language Day (25 February 2020).
  27. Celebration of International Mother Language Day at UNESCO 19/02/2021 10:00 - 19/02/2021 12:30 (en).
  28. International Mother Language Day, 21 February 2022 (en) (4 October 2018).
  29. City TV, Diverse-City 02.25.14, YouTube, 25 February 2014, Retrieved 2015-05-07.
  30. Journey to Inclusion in & through Education: Language Counts. Mother Language Magazine. Bangladesh PressClub Centre of Alberta (BPCA) (20 February 2015).
  31. Professor Kabir Choudhury, "21st February: International Mother Language Day" Archived 2015-04-02 at the Wayback Machine, Bangladesh PressClub Centre of Alberta (BPCA), Published 20 February 2015 in the Mother Language Magazine 2015 (Page 34), Retrieved 2015-05-07.
  32. International Mother Language Day (2007-05-16).
  33. Journey to Inclusion in & through Education: Language Counts. Mother Language Magazine. Bangladesh PressClub Centre of Alberta (BPCA) (20 February 2015).
  34. Jonathan and Prithwi Raj, Ekushe February (instrumental), YouTube, 21 February 2012, Retrieved 2015-05-06.
  35. The Daily Star, 20 January 2019
  36. International Mother Language Day Act.
  37. Bill C-573 (Historical) (2014-02-05).
  38. iPage.
  39. Int'l Mother Language Day observed at Edmonton.
  40. Ekushey observed with due respect in Edmonton.
  41. भारतवाणी (en-US).
  42. International Mother Language Day: India to protect and promote 22 scheduled Indian languages through digitization of content (2016-02-21).
  43. 22 Indian scheduled languages to go digital on International Mother Language Day on Feb 21 | Latest News & Updates at Daily News & Analysis (2016-02-01).
  44. Survey of London | Shaheed Minar.
  45. Marking Martyrs' Day at home and online.
  46. Bangla Stories - Oldham.
  47. Inici - Linguapax Internacional (2016-04-28).
  48. Bangladesh Heritage and Ethnic Society of Alberta.
  49. "International Mother Language Day observed at Edmonton, Canada". Bangladesh Sangbad Sangstha. 28 February 2017. http://www.bssnews.net/newsDetails.php?cat=0&id=645786&date=2017-02-28.
  50. Mahinur Jahid Memorial Foundation (MJMF) - Ekushey Youth Awards.

Sambani ni kundivihira mali niŋ