other uses}} Tɛmplet:Short ? grained soil

Gay Head Cliffs in Martha's Vineyard consist almost entirely of clay.
A Quaternary clay deposit in Estonia, laid down about 400,000 years ago

Yaɣiri nyɛla naawuni nam tɛri tanŋkpaɣu balishɛli din mali yaɣiri binbɔra kamani silimingi ni bɔli shɛli ni [1] (hydrous aluminium phyllosilicates la, ka di shɛhiranim nyɛ ; kaolinite, Al2Si2O5(OH)4) nima. Yaɣiri maŋa puuni niɛma nyɛla din nahingbana nyɛ zaɣipɛilli bee din dii bi piɛli zaa, amaa naawuni nam tɛri yaɣiri balibu pam nyɛla din mali nahingbana pam di yi kana di ningbuŋ kom polo, di shɛŋa tooi nyɛ zaɣiʒee laasabu bee zaɣi taŋkpaɣu laasabu din mali silimiingi ni bɔli shɛli ni iron oxide la biɛli di puuni.[2][3]

Yaɣiri nyɛ din ni taɣi di bɛhigu n lee binshaɣu kam di yi niŋ ka di na maha, amaa ka nyɛ din ni tooi kpaŋ bee n kuui di yi niŋ ka buɣim kpɛli.[4][5][6] Yaɣiri nyɛla bɛ ni mi shɛli sahawaɣila ha ka di ka kuriti di puuni bee kuriti nahingbana di puuni. Daadaa ha taarihi ninsalinim daa nyɛla ban vihi n nyɛ yaɣiri bukaata nim pam, ka daa zaŋli n maani duɣuri mini la kɔriti. Tuuli tuuli ha salichahi shɛŋa nyɛla bɛ ni daa nyɛ shɛŋa kamani yuma 14,000 BCE polo, [7] yaɣi parilen nim daa nyɛ tuuli bɛ ni daa sabiri sabbu n pari shɛŋa zuɣu.[8] Yaɣiri nyɛla binyara malibu duri pam ni mali shɛŋa n maani binyara kamani buku gbana, simiinti nima n ti pahi binyara pam zɔŋɔ.Kamani duniya, kɔbigi puuni vaabu pihita daadam biɛlim puuni nyɛla bam be yaɣiri yiya ni bee n tumdi tuma tumaduri din nyɛ bɛ ni zaŋ yaɣiri n me shɛŋa ni, ka bɛ tooi shɛri yapiri ŋɔ shɛŋa n leeri tankpa shɛli silimingi ni bɔli bricks la.

Yaɣiri nyɛla binshaɣu din yɔli biɛhigu ni pam. Tampiŋ nyɛla din yirina yaɣiri ni na, di nin nyɛ silimiingi ni boli kuɣuli balishɛli nisedimentary rock la din yɔli biɛhigu ni.[9]

Kundivihira

mali niŋ
  1. Olive et al. 1989.
  2. Klein & Hurlbut 1993, pp. 512–514.
  3. Nesse 2000, pp. 252–257.
  4. Guggenheim & Martin 1995, pp. 255–256.
  5. Science Learning Hub 2010.
  6. Breuer 2012.
  7. Scarre 2005, p. 238.
  8. Ebert 2011, p. 64.
  9. Boggs 2006, p. 140.