Salima:Dinsɔɣi

Dinsɔɣi; Kumbuŋ do' so n-daa chaŋ Savelugu n-ti yɛn kuna ka bi nya o ni yɛn doli binshɛli kuli o ya maa. Di saha Savelugu do' so gba daa yi Savelugu ni o chaŋ Kumbuŋ o deenyili ka chirigi Kumbuŋ doo ŋɔ soli ni. Bɛ daa tɔɣisiya ni bɛ ni doli taba hali ni Kumbuŋ dama bɛ daa bi nya binshɛli din yɛn ʒi ba chaŋ. Bɛ ni daa yɛn chaŋ saha shɛli maa, Savelugu doo ŋɔ daa bɔhila Kumbuŋ doo ŋɔ ni bɛ ni yɛn chaŋ ŋɔ bɛ ni ŋuni n-yɛn ʒiri o kpee ka bɛ chana? Kumbuŋ doo ŋɔ daa yɛli o ni o mi ni bɛ so ka binbarigu din wuhiri ni ŋun bari maa n-yɛn ʒiri ŋun bi bari maa ka bɛ chana, ni di zuɣu o bɔhigu maa ka labisibu. Savelugu doo ŋɔ daa bi yɛli o shɛli ka bɛ gbaai chandi, bɛ chaŋmi hali n-ti saɣi Kumbuŋ kpɛbu ka Savelugu doo ŋɔ nya so puzuri ni zaya, ka o bɔhi Kumbuŋ doo ŋɔ yaha ni puzuri maa lana lee pun kpuɣi li mi ka di zaya maa bee o na bi kpuɣi li? Din n-nyɛ Kumbuŋ doo ŋɔ gba bɔhi o ni o ni yuli puu maa binshɛɣu na yihi dini ka o bɔhiri o lala maa, ni bee o nyala ka kawaani ni yihi puu maa ni. Savelugu doo ŋɔ daa bi yɛli shɛli ka bɛ lahi gbaai soli, bɛ kpɛrila Kumbuŋ tiŋpuuni ka Savelugu doo ŋɔ lahi nya bɛ ni ʒiri kum chani gbalani. O daa lahi bɔhi Kumbuŋ doo ŋɔ ni bɛ ni ʒi so chani gbala maa ni maa kpimi ka bɛ ʒi o chani maa bee o na bi kpi? Kumbuŋ doo ŋɔ daa lahi bɔhi o ni o ya o na ʒin nya so ni kpi bebo? Bee o bi nya bɛ ni pɔbi o kahinga maa. Savelugu doo ŋɔ daa bi yɛli shɛli ka lahi che ka bɛ ŋmaligi. Bɛ daa bi chaŋ shɛli ka Kumbuŋ doo ŋɔ yɛli ni o yi pa paai o yiŋa ka daa lee bɔhi Savelugu doo ŋɔ mi ni ya ka o mi yɛn kpe? O daa labisi Kumbuŋ doo ŋɔ ni o yɛn kpela yili shɛli din gari bɛ ya maa zaa ka bɛ daa chɛbisi taba ka ŋmaligi. Kumbuŋ doo ŋɔ daa chaŋmi hali n-ti yɛn kpe o yiŋa ka siɣa kpe pam. O daa lihila doo maa ni bɔhi o bɔhi shɛŋa zaa ha ka bɛ ti paana maa ka zaa nyɛla doo maa ni mi shɛli ka bɔ n-tahi li ka o ti bɔhiri o lala bɔhisi maa. O daa kuli kpela o yiŋ' dundɔŋ ni n-ti maai o maŋ ʒini n-tabili o dukpuni. O bipuɣimbila daa yi kuliga kuna n-ti nya o ba ni ʒiya shɛm maa ka o baŋ ni pa alaafee ʒiya m-bala. O daa kpaai kom maa ka chaŋ ti bɔhi o ba din che ka o yi gɔrim kuna n-ti ʒiya lala. O ba daa yɛli o ni chirigila saan' so soli ni ka o bɔhi o bɔhisi hali ka bɛ ti paana ka o bi tooi baŋ lala bɔhisi maa zaa shɛli, dina n-tahi li ka o maai o maŋ ʒiya maa. Bia ŋɔ daa bɔhi o ba ni wula bɔhisi n-dii lee nyɛ li ka di ti saɣi ni o kɔŋ li labisibu. Doo ŋɔ daa yɛli o bia maa ni o chirigi o ka o bɔhi o ni bɛ niriba ayi maa ni yɛn chaŋ maa ŋuni n-yɛn ʒiri o kpee ka bɛ chana ka o bi tooi nya labisibu ti lala bɔhigu maa. Bipuɣimbila ŋɔ daa yɛli o ba ni o ni di bɔhi o ni o mini o ŋuni n-yɛn ʒiri o kpee ka bɛ chani maa, o di bɔri ni o baŋ o mini ni yɛn chaŋ maa ŋuni n-yɛn diri o kpee alizama ka bɛ chana. Di yi nyɛla nyini m ba n-di yɛn diri o alizama ka yi chana, din ŋuna nyini n-di ʒiri o ka yi chani maa di mi yi nyɛla ŋuna n-yɛn diri a alizama ka yi chana ŋuna n-ʒiri a maa lala ka o di bɔri maa. Doo ŋɔ daa guhim o zuɣu ka bia maa lahi bɔhi o ni bɔhi din n-di lee lahi pahi. O daa lahi yɛli bia maa ni bɛ di kanna ka so ko kawana lala kawana maa mi di na bi ŋahi ka o bɔhi ni kawana maa lana lee pun ŋahi li mi ka di zaya maa bee o na bi ŋahi li. Ni di gba o di bi tooi nya labisibu ti li. Bia maa daa lahi yɛli o ba ni o ni di bɔhi o shɛm maa nyɛla o di bɔri ni o baŋ kadama puzuri maa lana so arizichi ka o zaŋ ko lala koli maa bee o maŋmaŋ arizichi, di yi nyɛla so arizichi ka dilana maa zaŋ ko lala koli maa, di saha o pun kpuɣila lala puzuri maa, di mi yi nyɛla o maŋmaŋ arizichi ka o zaŋ ko li maa di ŋuna o na bi kpuɣi li. Doo ŋɔ daa lahi guhim o zuɣu ka o bia maa lahi bɔhi o ni o bɔhisi maa zaa m-bala ka o yɛli ni pa di zaa m-bala. O daa lahi yɛli bia maa ni bɛ di kanna ti yɛn gari bɛ ya maa gbala la gbuni ka bɛ ʒi so chani sɔɣibu ka o bɔhi o ni bɛ ni ʒi so chani maa kpimi ka bɛ ʒi o chani maa bee o na bi kpi, ni o di bi tooi nya labisibu ti lala bɔhigu maa gba. Bia maa daa lahi yɛli o ba maa ni o ni di bɔhi o ni bɛ ni ʒi so chani maa kpimi ka bɛ ʒi o chani maa bee o bi kpi maa, o di bɔhiri o mi bɛ ni ʒi so chani maa o zali zuliya (dɔɣiya) ka kpi maa bee o bi zali. Ni di yi nyɛla lala niri maa zalila zuliya ka kpi maa di ŋuna o na bi kpi, o mi yi bi zali zuliya ka kpi maa di ŋuna o kpimi maa. Ti zaa mi ni niri yi kuli be biɛhigu puuni ka bi tooi dɔɣi ka kpi, di yɛn ti paala saha shɛli ka so bi lahi teegi o yala gba bɛ ti yɛri o yuli. Amaa di yi nyɛla a zalila zuliya ka kpi, saha shɛli kam ka bɛ yi ti nya a bia bee a zuliya maa, bɛ ni zaŋ ba teegi a yala. Doo ŋɔ daa lahi guhim o zuɣu ka o bia maa lahi bɔhi o ni o bɔhisi maa zaa m-pa bala ka o yɛli ni zaɣ' yini n-kpalim ni ŋun mi gba di baŋ lala dini maa ni nyɛ shɛli. Ni dama o di bɔhi o ni yili dini ka o yɛn kpe ka o ni o yɛn kpela yili shɛli din gari bɛ ya maa yiya zaa ni, ni ŋun mi mi ka yili shɛli din gari bɛ yaŋɔ yiya zaa nyɛla bɛ yaŋɔ nayili. Kumbuŋ doo ŋɔ daa che ka lari ku o bia maa o ba ni daa yɛli o yɛltɔɣa shɛli maa ka o yɛli o ni pa nayili n-gari bɛ ya maa yiya zaa ni bɛ yaŋɔ jiŋli n-gari yili kam din be bɛ ya maa ni, di zuɣu o yi yɛn ŋme o nangbankpeeni ŋun chami bɛ yaŋɔ jiŋli maa ni o ni be di puuni. Doo ŋɔ daa bi ŋme o bia maa nangbankpeeni ka yiɣisi hali ni bɛ ya maa ni jiŋli ni, ka lala Savelugu doo ŋɔ ti shiri do di puuni. Kumbuŋ doo ŋɔ daa yɛli Savelugu doo ŋɔ o ni nya ka wum shɛli zaa ka daa gbaai Savelugu doo maa alikawule ni o ni zaŋ o bipuɣimbila maa pali o alikawule ka bɛ gbibi taba dunia ŋɔ hali ni biɛɣuni chiyaama.