E-Class

Naɣinyili nyɛla binkobi kpieŋ ŋun be Africa mini Asia yɔri ni ka nimdi n-nyɛ o bindirigu. O biehigu ŋmani la baa amaa ka o lee gari baa yaa ni galisim. O yori vuri din ŋmani lari o yi ti mali suhupielli. O yuya puuni shɛŋa n-nyɛ din doli ŋɔ na; kunduŋ[1], Sapili, kula, tagarigaŋti, tandɔɤu nachinnaa, ni din pahi.

O biɛhigu mali niŋ

O nyɛla binkɔbi so ŋun mali yaa pam amaa ka o yaa maa lee bi paai gbuɣinli yaa. O tooni bɔɣiri n-waɣi gari o nyaaga naba.O kobiri ŋmanila ba' tanjɛringa kobiri. Bɛ tooi zooya ka bɛ gɔri bɛ zaɤi bɔbigu. Bɛ nyavuya waɤilim tooi nyɛ la yuun' pinaayi, amaa bɛ shaba paari yuun' pishi ni anu. Naɤinyiya gba mali balibu balibu, bɛ shebi tɔ la chichara chichara, shabi zaɤi tankpaɤu, ni din pahi. Bɛ biɛhisi ŋmani ŋɔri mini jɛnkunti n-gari bɛ ni ŋmani bahi shɛm. Amaa sokam mi ka bɛ ŋmani la bahi. Kunduŋ mali la gbali jihi, gbaŋ kaɤima kaɤima din nyɛ zaɣ'tankpaɤu ni bɔɤ'waɤila. Bɛ bɔɤusapima mali la yahi. Bɛ mali la nye' sabila. Kunduŋ nyaŋ mini zaɤilɔri waligibu nyɛla din to dama zaɤa lɔɤu maa dabilim shee ŋmani la zaɤa nyaŋ maa paɣatali(o nyaanga lihigu). kunduŋ timsim tooi paari kilo pihita ni apoin hali ni pihinii ni ayobu.

Naɣinyili bukaata mali niŋ

Ninsali shɛba nyɛla ban diri naɣinyili. [2]Kamani laribu tinsi ŋɔ shɛŋa, n-ti pahi salaa puuni yaɣi shɛŋa. Shɛba nyɛla ban mali O kuri bukaata zaŋ chaŋ tima polo. Shɛba zaŋ o ka guli bɛ buni.

Bɛ bindira mali niŋ

Bɛ ni zooi ka bɛ diri sheli pam nyɛla nimdi; bɛ diri binkobiri kamani sibiga, yo' buŋa, sankpaliŋ, yo' niɤi, ni ban pahi. O lahi tooi diri gala, binnieembihi ni biniwala. Di mini bɛ gbahiri binkobiri maa zaa yoli, bɛ lahi diri binikpima gba (binikpiin' diriba). Gbuɤima tooi zuri diri naɤinyiya ni gbahi binkobi' sheba. naɤinyili yano mali la yaa ka o nyina lahi diri pam, di zuɤu, o ŋmari koba pam [3]n-yihiri di bim. Naɤinyili puuni bindirigu nieli mali yaa pam, di tooi niemdi koba, nyina, gban kpiema ni yila. Bɛ ni too go dabisi gbaliŋ ka bi nyu kom.

Kundi vihira mali niŋ


  1. kunduŋ - Dagbani English Dictionary | Dagbani kasahorow (en).
  2. Al-Bakri, Dr Zulkifli Mohamad (2022-04-25). #368: Eating Hyena (en-US).
  3. "Hyena", African American Studies Center, Oxford University Press, 2005-04-07, retrieved 2022-10-15