Intergenerational equity

Intergenerational equity

philosophical concept

Yaɣ sheli	social equity

Adalchi Anfooni

E-Class

ʒemana Puuni Adalichi Biεhigu

ʒemana puuni aadalichi biεhigu daabilim puuni, daadam tεha puuni, dolintabitali puuni n-nyε aadalichi tεha ni jεndi shεli ʒemana puuni. Lala tεha ŋɔ ni tooi tum tuma yaɣ’ bɔbigu kamani bihi, bi’ pola ni ninsarinsi puuni. Din tooi lahi tum tuma ti pumpɔŋɔ ʒemani ŋɔ ni ʒemana shεli din na yεn kana ni.

Ʒemana aadalichi biɛhigu puuni daantaliga n-nyɛ; “ ʒemani kam gbubi la Anduniya yim ni Ninvuɣ'shɛba ban be pumpɔŋɔ ʒemani mini Ʒemana din pahi, zuŋɔ ʒemani mini ʒemani shɛli din kani na. Lala daantaliga ŋɔ yɛrila aadalichi zaŋ jɛndi Ʒemana ni yɛn zaŋ tihi ni mɔri mini tingbani arizichi n-zali guzuli shɛm.

Salo Daabilim Tuma

Taarihi

Saha shεli bε ni daa nya samli  Sumaria yuuni 1796 BC la, tibidarigibonima zaɣ’ yini daa yi nyεla din pari ŋun bi tooi yo samli ka lala ŋɔ ti che ka di lεbila samli dabitim (debt bondage)  . Saha shεli gba, nira daa yi yεn yo o liɣiri samli di daa yi yεn nyεla tuun’ kpεma ka o mini o bihi zaa yεn tum ti sandan ŋɔ pɔi, dimbɔŋɔ daa chεmi ka ŋun di samli ŋɔ dɔɣim zaa biεhigu ti ŋmanila daba biεhigu.

Adunia Namatεri Zaŋ Tum Tuma

Tεha dibaayi ka bε tεhi zaŋ chaŋ ʒemana puuni adalichi biεhigu viεligibu polo:“gbubbu din ka yaa” tεha ni “gbubbu din mali yaa” tεha. “ Gbubbu din ka yaa ŋɔ ni, ʒeman puuni adalichi biεhigu ni nyε nasara di yi niŋ ka namatεri ni daa kɔŋ binshεŋa laa daa nyε daabilim toontibo. “Gbubbu din mali yaa la mi”, daabilim toontibo n-kani n ni tooi kahigi wuhi ni sɔhibiεɣuni sa nyεla din bi yεn mali namatεri din ti yεn viεla.Kamani Professor Sharon Beder ni wuhi shεm, “ gbubbu di ka yaa tεha nyεla din lihi ʒεm baŋsim zaŋ chaŋ sɔhibiεɣuni, din niŋ ka ti bi mi neen’ shεŋa din kpa talahi din sa yεn tooi sɔn che ka tabibi yaɣili baŋsim zani di zaani.Ti bi lahi mi namatεri  barina ni paai shεm din ku lahi tooi labi mali yaha. Yaha, barinanima zaŋ chaŋ tihi ni binkɔbiri polo.