China

di nyɛla tiŋgbaŋ shɛli din be Asia Wulumpuhili polo. Bɛ niriba bee bi yɛltɔɣa yuli m-booni Chaanis

E-Class

China
maŋsulinsi tiŋgbani, socialist state, secular state, constitutional republic, tingbani, people's republic, dictatorship of the proletariat, state with limited recognition, communist state
Pahi laChina, East Asia Mali niŋ
Di pilli ni1 Silimin gɔli October 1949 Mali niŋ
Yuliꠌꠣꠄꠘꠣ Mali niŋ
Yu'maŋli中华人民共和国 Mali niŋ
Zuliya wuhibu中华人民共和国, 中華人民共和國 Mali niŋ
Yɛtɔɣa sabbu gahindaˈfɔɽkərɛpʉblɪkən ˈçiːnɑ Mali niŋ
Participant inBASIC countries, Group of Five, China-CELAC Forum Mali niŋ
Binyarsi Suɣubu ShɛiHong Kong Baptist University Library Special Collections & Archives Mali niŋ
Ŋun piliChinese Communist Party Mali niŋ
Yɛltɔɣa din nyɛ tuma ni diniStandard Mandarin, Chinese, languages of China Mali niŋ
Tiŋgbani silimaMarch of the Volunteers Mali niŋ
KaliChinese culture Mali niŋ
Dunia yaɣiliAsia Mali niŋ
TiŋaChina Mali niŋ
TinzuɣuBeijing Mali niŋ
Wakati luɣiliChina Standard Time, UTC+08:00, Asia/Shanghai, Asia/Urumqi Mali niŋ
Located in/on physical featureChina Mali niŋ
Territory claimed byTaiwan Mali niŋ
Tiŋgbaŋ yaɣili calinli35°50′41″N 103°27′7″E Mali niŋ
Coordinates of easternmost point47°44′7″N 134°46′7″E Mali niŋ
Coordinates of northernmost point53°33′30″N 123°16′0″E Mali niŋ
Coordinates of southernmost point18°9′35″N 109°34′30″E Mali niŋ
Coordinates of westernmost point39°22′48″N 73°29′59″E Mali niŋ
Highest pointMount Everest Mali niŋ
Lowest pointAyding Lake Mali niŋ
Office held by head of statePresident of the People's Republic of China Mali niŋ
Tiŋgban zuɣ'lanaXi Jinping Mali niŋ
Office held by head of governmentPremier of the People's Republic of China Mali niŋ
Tiŋgbani zuɣ'lanaLi Qiang Mali niŋ
Kpamba yaɣiliState Council of the People's Republic of China Mali niŋ
Loo zalibu yaɣaNational People's Congress Mali niŋ
Saliya dibu kpamba ban be tooniSupreme People’s Court of the People's Republic of China, Supreme People's Procuratorate Mali niŋ
Central bankPeople's Bank of China Mali niŋ
Tingbani liɣirirenminbi Mali niŋ
Laɣigu pilibu sheeTiananmen Mali niŋ
Duhubu yaɣiliright Mali niŋ
Niɣilim buɣum polo puloku balishɛliNEMA 1-15, Europlug, AS/NZS 3112 Mali niŋ
Din doli naRepublic of China Mali niŋ
TaɣiRepublic of China, Inner Mongolian People's Republic, Q15904324, Kingdom Shunzheng, Q15909533 Mali niŋ
Lahabaya dundɔŋ din mali dihitabilihttps://www.gov.cn/, https://english.www.gov.cn/ Mali niŋ
HasitagiChina Mali niŋ
Top-level Internet domain.cn, .中国, .中國, .公司 Mali niŋ
Zal'kpana sabiri kpaniConstitution of the People's Republic of China Mali niŋ
Tuutaflag of China Mali niŋ
Coat of armsNational Emblem of the People‘s Republic of China Mali niŋ
Geography of topicgeography of China Mali niŋ
Nahingbaŋnot-free country Mali niŋ
Taarihi bachikpani dalinlihistory of the People's Republic of China, history of China Mali niŋ
Ziligi naba trafiki yaɣilileft Mali niŋ
Economy of topiceconomy of the People's Republic of China Mali niŋ
Demographics of topicdemographics of the People's Republic of China Mali niŋ
Mobile country code460 Mali niŋ
Tiŋgbani boligu zalikpana+86 Mali niŋ
Trunk prefix0 Mali niŋ
Zuɣusaa zuɣusaa tangalimia lamba119, 110, 120 Mali niŋ
GS1 tiŋgbani code690-699 Mali niŋ
Lansisi plati koodiRC Mali niŋ
Maritime lamba kalinli412, 413, 414 Mali niŋ
Stack Exchange taghttps://travel.stackexchange.com/tags/china Mali niŋ
Unicode bachinima🇨🇳 Mali niŋ
Category for mapsCategory:Maps of China Mali niŋ
Map
China Tuuta

China (中国)[1], din yumaŋli n-nye People's Republic of China nyɛla tiŋgbaŋ shɛli din be Asia Wulumpuhili polo. Bɛ niriba bee bi yɛltɔɣa yuli m-booni Chaanis[2]. Di daadam biɛligu n-gari andunia zaa tiŋgbana ka bi kalinli yuuni 2019 daa ku miri salo biliyɔŋ zaɣ'yini ni pirigili. Tiŋgbaŋ maa yaliŋ ni paai maali miliyɔŋ dibaa awei ni pirigili. Dini n-pahi tiŋgbani dibaa'ta bee anahi din galisi andunia zaa. Siasa laɣingu din yuli booni Chinese Communist Party (CCP)[3] nyɛ siasa laɣingu sheli ko din be tiŋgbani maa ni. Tiŋgbani maa pirigi la ʒii bu'pishi ni ata (23) zuɣu, ka dibaa anu za digama zuɣu, ka dibaa anahi mi be sulinsi ni (Beijing[4][5][6], Tianjin[7], Shanghai[8], ni Chongqing[9]). A maa, tiŋgbaŋ shɛŋa bɛla Hong Kong[10] ni Macau tiŋgbana maa ni.

Tarihi mali niŋ

China gba pahi la tiŋgbaŋ shɛŋa ban n-daa tuui nye neesim andunia ni luɣu shɛli din yuli booni Yellow River la din be China poli waa din be wulimpuhili polo la. China daa pahila tiŋgbaŋ shɛŋa ban daa kuli su andunia daabilim tum dunia piligu zaŋ hali ni wayo. China siasa nam dibu diri dɔli daŋ dundɔya, niri kam ŋun yi dili kuli yɛn bɛla dini hali ka Naawuni ti bɔhi O zuɣu. Ban daa pili di nam maa dibu n daa nyɛ Xia[11] dundɔli. Yuuni 300 BCE, Qin n-daa laɣim piligu China tiŋgbani. Din nyaaŋa, Han (206 BCE - 220 CE)[12] dundɔli n-daa di nam maa ka bɛ ʒaamani daa nyɛ lebigimsim pam ka mani takariti malibu, compass , bindira kɔbu ni Ashibitinima nɛma.

Tang ʒamani (618-907) ni ka China daa pili marafa ti zim malibu ka Northern Song (960-1127) mi da naai bi Four Great Invention. Tang biɛhigu daa wuligimi n-gili Asia zaa ha, ka vo daabihi yi bɔba ni yaɣa zaa.

Qing[13] sulinsi saha maa daa nyɛla din daa nyɛ biɛrim ni kpɛnkpili nima ban daa nyɛ saani shɛbi ban daa ka na ni bi ti tuhi fa China maa. Lala maa zuɣu, China ni daa diri bi nama shɛm daa taɣi mi yuuni 1912 saha shɛli Xinhai Revolution ni daa niŋ la. Din nyaaŋa, China yuli daa kpalim la Republic of China (ROC)[14][15]. Japan gba daa ti liriba mi saha shɛli andunia zaa tɔbu din pahi ayi la ni daa ti ŋmɛra.

China ni daa ti tuhi tabi la daa che ka bi pirigi tiŋgbani maa bu yi zuɣu:Mao Zedong[16] n-daa kpa People's Republic of China tiŋgbani ka Kuomintang, ŋun daa zani n-ti Republic of China (ROC) gomnanti mii daa labi nti kpa tiŋ yuli booni Taiwan kuligi duli.

Bɛ tooi booni People's Republic of China (PRC) Mainland China bee Mainland din yɛn che ka di mali waligimsim ka che Republic of China (ROC bee Taiwan).

China n-do bu yi bi yi ti kaani andunia bundaamba, ka do piligu bin'shiɛɣu kam malibu pɔlo ka lahi nyɛ daabi gonaate ban daabilim gari andunia zaa.

Di piligu mali niŋ

Bachi shɛli bini booni China ŋɔ pun nyɛla bin'shɛli din be biɛhigu ni zuŋɔ yuun' tuhu-pihiyɔbu m-bala, amaa China kɔnko n-daa booni li. Baŋdiba ban vihi viɛnyɛla wuhiya ni China bachi ŋɔ yila Portugueses, Malay ni Persian bachi kura la puuni shɛli bini booni Cīna, India ni daa tooi booni shɛli la tum kurumbuna saha la.

China bela 1516 Portuguese Jɔnal din yuli daa booni Duarte Barbosa ka Richard Eden yuuni 1555 daa be bachi lebigibu la ni.


Kundivihira mali niŋ

  1. Benjamin Elman. China (English). Retrieved December 15, 2020.
  2. Zundark. Chinese language (English). Retrieved 2001-09-27.
  3. The Chinese Communist Party’s Ideology and Global Ambitions (English). whitehouse.gov. Retrieved June 26, 2020.
  4. Beijing (English). wikivoyage.org.
  5. Current Local Time in Beijing, Beijing Municipality, China (English). timeanddate.com.
  6. 24.4.254.xxx. Beijing (English). Retrieved 2001-11-05.
  7. Baruch Boxer. Tianjin (English). britannica.com.
  8. Shanghai (English).
  9. Chongqing. Chongqing (English).
  10. Hong Kong (English). Retrieved December 2020.
  11. Emily Mark. Xia Dynasty (English). Retrieved 10 January 2016.
  12. Joshua J. Mark. Han Dynasty (English). Retrieved 3 July 2020.
  13. Qin (221–206 BCE) and Han (206 BCE–220 CE) dynasties (English). britannica.com.
  14. China/Taiwan: Evolution of the “One China” Policy—Key Statements from Washington, Beijing, and Taipei (English). EveryCRSReport.com. Retrieved March 12, 2001.
  15. Rigley. Republic of China (1912–1949) (English). Retrieved 2011-09-21.
  16. Mao Zedong outlines the new Chinese government (English). history.com. Retrieved September 21.