Buɣim Chuɣu: Waligimsim din be labiteei balibu ni.

Lahabali din nyahi Lahabali din pahi
Tags: Nucheeni baŋ zuɣu mali niŋ Nuchebaŋ web malniŋ
Kuligu 8:
[[File:Fire festival2.jpg|thumb|right]]
[[File:Fire festival4.jpg|thumb|right]]
Taarihi wuhiya ni [[Buɣum|Buɣim]] Chuɣu nyɛla [[Dagbamba]] chuɣu kurili. Goli ŋɔ ka Dagbamba mali piini bɛ yuuni. Di piligu zaŋmi gbaai [[:en:15th century|15th century]], din daa niŋ ka [[Naa Zoligu]] nyɛ DagboŋDagbaŋ Naa.
 
[[Naa Zoligu]] n-daa nyɛ Yaa-Nanima puuni ŋun pahiri ayopɔin zaŋ gbaai Naa [[Naa Shitɔbu|Shitɔbu]] n-di Yani gbana<ref>{{Cite web|last=Malik|date=2021-08-15|title=The Bugum festival ( Buɣum chuɣu) among the Dagomba people : • DagbonDagboñ Kingdom - Home Of Culture, History & Tourism|url=https://dagbonkingdom.com/bugum-festival-among-dagomba-people/|access-date=2022-08-07|language=en-US}}</ref> [[Naa Nyaɣisi]] Wumbee Yani gbana zuɣu ʒinibu nyaaŋa.
 
O Nam dibu daa gbaala yuuni 1469 hali ti kpa yuuni 1486.