Kpatindariga Suurili: Waligimsim din be labiteei balibu ni.

Lahabali din nyahi Lahabali din pahi
No edit summary
Kuligu 3:
 
Suurili ŋɔ maa baŋsiri ti mi ni ninsala ku tooi yεli ni o ti Naawuni yεlimaŋli ka di saɣi o, naɣila tuma m-pahi. Yaha! Naawuni dahindila Muslinnim’ domin O yihi Munaafichinim’ ninvuɣu suma puuni.
 
==Aaya nima==
Aaya nima:<ref>[https://quranenc.com/en/browse/dagbani_ghatubo Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation], by Muhammad Baba Gutubu.</ref>
 
*1. Alif-Laam-Miim (A. L. M.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alku’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni].
*2. Litaafi ŋɔ (Alkur’aani) siɣisibu ka zilsigu, di yila binnamda Duuma sani na.
*3. Bee bɛ (Maka chɛfurinim’) yεrimi ni o (Muhammadu) kpiri li mi? Chɛli gba! Di nyɛla yεlimaŋli din yi a Duuma (Naawuni) sani na, domin a zaŋ li nsaɣisirisi ninvuɣu shεba saɣisigulana so ni na ʒin kaba na, domin achiika! Yi leei ninvuɣu shɛba ban dolsi (sochibga).
*4. Naawuni n-nyɛŊun nam sagbana mini tiŋgbani, ni din be di sunsuuni dabsili diba ayɔbu puuni. Din nyaaŋa, ka O du m- ba Al-arshi. Yi (ninsalinima) ka ŋun yɛnsɔŋ ya, bee ŋun yɛn suhudee ya ka pa ni Ŋuna. Dini bɔŋɔ, yi ku teei Naawuni yɛla?
*5. O (Naawuni) lebgirila yεla n-zaŋ yi zuɣusaa hali ni tiŋgbani ni, din nyaaŋa kadiyɛn ti du O sani dabsi’ shεli din timsim nyɛ yuuntuhili yi laasabu puuni.
*6. Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Duuma so Ŋun mi din sɔɣi ni din be polo ni, Ŋuna n-nyɛ Nyεŋda, Zaadali Nambɔzobonaa.
*7. Ŋuna n-nyɛŊun viεlgi O ni nam shɛli kam, ka pili ninsala (Annabi Adam) nambu ni yεɣiri.
*8. Din nyaaŋa, ka O zali o (Annabi Adam) zuliya ka bɛ pilgu yi kochɔɣiŋgu (maniyyi) ni na.
*9. Din nyaaŋa,kaOpalionama, kapɔbsi o nyɛvuli niŋ o puuni, ka tin ya (yi ninsalinim’) wumbu mini nyabu, n-ti pahi haŋkali, amaa! Bɛla ka yi paɣira.
*10. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) naan yεli: “Dini bɔŋɔ, (ti yi kpi) ka bɔrgi tiŋgbani ni, bɛ ni tooi lahi nam ti namdi palli? Chɛli gba! Bɛ nyɛla ban niŋdi chɛfuritali ni bɛ Duuma (Naawuni) laɣimbu.
*11. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Kum Malaaika so bɛ ni zaŋ dalim ya maa ndeeri yi nyɛvuya, din nyaaŋa kabɛ lahi yɛn ti labsi ya yi Duuma sani (Zaadali).
*12. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! A yi di nya saha shεli bibiɛhi zuɣuri ni yɛn ti ba tiŋgbani ni bɛ Duuma sani (ka yεra): “Yaa ti Duuma! Ti yi pa nya ya ka wum, dinzuɣu labsim ti (Dunia puuni) ka ti ti tum tuunviεlli. Achiika! Ti yi pa nyɛla ninvuɣu shεba ban dihitabli.”
*13. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, achiika! Ti naan ti nyɛvuli kam di dolsigu, amaa! Yεltɔɣa pun niŋ dihitabli N (Mani Naawuni) sani kadama “N-yɛn chɛmi ka ʒahannama buɣum pali ni ninsalinim’ mini alizinnim’ namgbanyini.”
*14. Dinzuɣu, lammi ya (azaaba), dama yi daa tamla yi zuŋɔ dabsili ŋɔ maa laɣimbu. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) gba tam yi yεla. Dinzuɣu lammi ya azaaba shεli din ka naabu, domin yi tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli maa zuɣu.
*15. Achiika! Ninvuɣu shεba ban tiri yεlimaŋli ni Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ maa, bɛ yi ti teei ba ni dina, ka bɛ lu n-niŋ suzuuda, ka niŋ kasi ni bɛ Duuma (Naawuni) paɣibu, ka nyɛla ban bi tibgiri bɛ maŋa.
*16. Bɛ puluɣa niŋdila katiŋ’ ka chɛri bɛ dooshεhi, kabɛ nyɛla ban suhiri bɛ Duuma (Naawuni) ni dabiεm mini kore, ka nyɛla ban dihiri Ti (Tinim’ Naawuni) ni largi ba shɛli puuni.
*17. Dinzuɣu nyɛvuli shεli bi mibɛ ni sɔɣi ba suhupiɛlli shɛli, ka di yɛn ti nyɛ sanyoo ni bɛ (ninsalinim’) tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli (Dunia puuni).
*18. Di ni bɔŋɔ, ŋun ti Naawuni yεlimaŋli mini ŋun kpee yi ni ŋmani taba? Bɛ kum niŋ yim.
*19. Amaa! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli ka tum tuunsuma, tɔ! Alizanda shεli din nyε labbu shee nyɛla bɛ dini, ka di nyɛla saani n­zaŋ ti ba domin bɛ ni daa tumdi tuun’ shɛŋa zuɣu (Dunia puuni).
*20. Amaa! Ninvuɣu shεba ban kpee yi maa, tɔ!Bɛ labbu shee n-nyɛ buɣum. Saha shεli kam ka bɛ yi ti bɔrini bɛ yi di (buɣum maa) puuni, ka bɛ labsi ba di puuni, ka yεli ba: “Lammi ya buɣum daazaaba shεli yi ni daa labsiri ʒiri (Dunia puuni) la?
*21. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ni chɛ ka bɛ lam azaaba shεli dinbe yoma kachɛ (Chiyaama) daazaaba titali maa, domin achiika! Bɛ niŋ tuuba n-labi Naawuni sani.
*22. Yaha! Ŋuni n-leei nyɛ zualindira nti lahi paai ninvuɣu so bɛ ni teegi o ni o Duuma aayanima, din nyaaŋa, ka o lebi biri ka chɛ li, tɔ! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nyɛla ban yɛn dargi bibiɛhi tibli.
*23. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti Annabi Musa litaafi (Attaura), dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Di be zilsigu puuni ni o (Annabi Musa) laɣimbu, ka Ti lahi zaŋ li (Attaura maa) leei dolsigu n­zaŋ ti Israaila bihi. Naawuni gbaaila Annabi Muhammadu alikauli kadama o mini Annabi Musa ni laaan ɣim poi ka o n kpi. Ka bε daa ti shiri laɣim Kudus ji ŋli ni, yuŋ shεli ni o nidaa du zuɣusaa tideei jiŋa anu ŋɔ na. Ka bε ti lahi laɣim sagbana ayi ni o ni daa deeijiŋli Naawuni sani ka labri na tiŋgbani ni.
*24. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ bɛ (Israaila bihi) puuni shεba n-leei toondannima, ka bɛ dolsiri (ninsalinim’) ni Ti zaligu saha shεli bɛ ni daa niŋ suɣulo. Yaha! Bɛ daa nyɛla nivuɣu shɛba ban dihitabli ni Ti aayanima.
*25. Achiika! (Yaa nyini Annabi)! A Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun yɛn ti wolgi bɛ (Muslinnim’ mini chɛfurinim’) sunsuuni Zaadali n-zaŋ chaŋ bɛ ni daa niŋdi namgbankpeeni shɛli zuɣu maa.
*26. Di ni bɔŋɔ, di pala dolsigu n-zaŋ tiba (bɛ Maka chεfurinima) kadama di zooiya ka Ti niŋ tiŋgbani shɛŋa ban kana pɔi ni bana hallaka, ka bɛ chani bɛ yiŋsi puuni (ka nyari Ti ni daa niŋ ba hallaka shεm). Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu. Di ni bɔŋɔ,bɛ ku wum (ka kpahim vɛnyɛla)?
*27. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) karitila kom n­labsiri tiŋgbani shɛli ni din kuui, ka Ti zaŋ li n-yihi bindira shεŋa na, kabɛ biŋkobri mini bɛ mammaŋ’ diri di puuni. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nyara?
*28. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) naan yεra: “Bondali ka yi (Muslinnim’) yɛn ti nya nasara ti zuɣu, yi yi shiri nyɛla yɛlimaŋlinima.”
*29. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Nasara maa dali, ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali iimaansili ti ku lahi niŋ ba anfaani shεli, bɛ mi tiku naɣisi n-ti ba (ka bɛ niŋ tuuba).
*30. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Yim bɛ (chɛfurinim’ maa) yɛla ni, ka ʒiya guhima. Achiika! Bɛ (chɛfurinim’) gba nyɛla ban ʒiya guhira.
 
==Kundivihira==